Zapomniana enklawa domów w ogrodach na Krowodrzy - koncepcja bez kontynuacji = A forgotten enclave of houses in Krowodrza Gardens - a discontinued idea
Domy przy ul. Cieszyńskiej 8 i 10 oraz Wrocławskiej 20 i 22 to mało znane zabytki Krakowa. Tworzą pełną uroku enklawę – romantyczny zaułek w silnie zurbanizowanej i ostatnio intensywnie zabudowywanej przestrzeni miejskiej. Historycznie obszar ten należał do dawnej wsi Krowodrza, włączonej do Krakowa...
Gespeichert in:
| Veröffentlicht in: | Rocznik krakowski / Towarzystwo Miłośników Historii i Zabytków Krakowa = Kraków yearbook / Society of the Friends of the History and Monuments of Kraków |
|---|---|
| 1. Verfasser: | |
| Format: | UnknownFormat |
| Sprache: | pol |
| Veröffentlicht: |
2023
|
| Schlagworte: | |
| Tags: |
Tag hinzufügen
Keine Tags, Fügen Sie den ersten Tag hinzu!
|
Tag hinzufügen | Zusammenfassung: | Domy przy ul. Cieszyńskiej 8 i 10 oraz Wrocławskiej 20 i 22 to mało znane zabytki Krakowa. Tworzą pełną uroku enklawę – romantyczny zaułek w silnie zurbanizowanej i ostatnio intensywnie zabudowywanej przestrzeni miejskiej. Historycznie obszar ten należał do dawnej wsi Krowodrza, włączonej do Krakowa w 1910 roku. Szczególnie cenne są domy przy ul. Cieszyńskiej, zbudowane ok. 1908 roku i zachowane w niemal pierwotnej postaci. Są rzadkimi w Krakowie przykładami tzw. stylu szwajcarskiego, popularnego w Europie od połowy XIX do początku XX wieku. Obiekty te, dotąd niemal niezauważone przez większość badaczy, są istotne w kontekście architektonicznego, a także urbanistycznego kształtowania tej części miasta. Obie wille są elementem spuścizny przeszłości, świadectwem krótkotrwałego, ale wartościowego etapu dziejów Krakowa. Są bowiem interesującym, a niezauważonym dotąd reliktem pierwotnej (?) koncepcji kształtowania nowej zabudowy terenów Krowodrzy po jej przyłączeniu do Krakowa, gdy próbowano zrealizować tu ideę dzielnicy willowej – miasta-ogrodu. W artykule opisano historię budynków i ich pierwszych właścicieli. The houses at 8 and 10 Cieszyńska Street and 20 and 22 Wrocławska Street are little-known historical monuments of Kraków. They form a charming enclave – a romantic corner in a highly urbanised and now intensively built-up urban space. Historically, this area belonged to the former village of Krowodrza, incorporated into Kraków in 1910. Especially valuable are the houses on Cieszyńska Street, built around 1908 and mostly preserved in their original form. They are rare Kraków examples of the so-called Swiss style, popular in Europe from the mid-19th to the early 20th century. These buildings, until now largely un-noticed by most researchers, are important in the context of both architectural and urban development of this part of the city. Both buildings share the same architectural shape, which can be described as a villa. In Galicia at the turn of the 20th century, this was the term used for houses in gardens, often in the suburbs. They are connected with the type of the so-called vernacular villa, which conceptu-ally referred to the "Italian villa", while in terms of form it was modelled on the so-called rural cottages and Alpine architecture fashionable in the 19th century, known in Poland as "spa" architecture. The houses are also interesting as a historical material testimony to the social changes of the time, namely to the increasing opportunities and ac-tivity of an important stratum of city dwellers – the intel-ligentsia. The architectural type can be interpreted here as a demonstration of the rank or social advancement of the owners. None of them originated from Krowodrza. They had all previously lived in Kraków. They had the same profession – they were post office employees (clerks). Both villas are part of the legacy of the past, a testi-mony to a short, but valuable stage in the history of Kraków. They are an interesting, but so far unnoticed relic of the original (?) concept of shaping new development in the area of Krowodrza after its incorporation to Kraków, when an attempt was made to implement here the idea of a villa district – a garden city. Unfortunately, the idea was not continued and was soon abandoned in favour of a "metropolitan" structure of blocks filled tightly with ter-raced housing. |
|---|---|
| Beschreibung: | Illustrationen, Pläne |
| ISSN: | 0080-3499 |